โดย ปุณณภา งานสำเร็จ
ศูนย์ศึกษารวบรวมพันธุ์พืชสมุนไพรและภูมิปัญญาไทย จังหวัดนครราชสีมา
ยาย อยู่ เพียงเดียวดาย ในป่า
ยิ้ม แย้ม ทุกเวลา หยัดสู้
เย้ย ทุกข์ ลำบาก ทนอยู่
ยาก แค้น เรียนรู้ พยายาม
ดูยายยิ้ม จากรายการคนค้นคน ด้วยชอบคนแก่เป็นทุนเดิม คิดว่าจะได้ดูชีวิตคนแก่ที่เรียบง่าย น่ารัก ธรรมดา ๆ แต่พอดูไป น้ำตาเริ่มซึม แล้วมันก็เริ่มไหล จากนั้นก็ปล่อยโฮออกมาเลย บอกไม่ถูกจริง ๆ ว่ารู้สึกยังไง จนถึงตอนนี้น้ำตายังคงไหลออกมาตลอดจนแทบมองไม่เห็นตัวหนังสือที่จะพิมพ์ เกินนิยามที่จะบรรยายออกมาเป็นคำพูดใด ๆ ความยิ่งใหญ่มิใช่สิ่งปลูกสร้างใด ๆ แต่มันคือหัวใจอันยิ่งใหญ่ของคนเล็ก ๆ คนหนึ่ง ที่เกิดมาอย่างรู้จริงว่าชีวิตคืออะไรและอยู่เพื่ออะไร "พวกเรามีในสิ่งที่ยายยิ้มขาด และขาดในสิ่งที่ยายยิ้มมี" สิ่งที่น่าละอายในความรู้สึกของเราคือ เราเคยคิดอยู่เสมอว่าตัวเราเองได้ทำประโยชน์มาแล้วไม่น้อย แต่พอถึงตอนนี้เรากลับบอกตัวเองว่าจริง ๆ แล้วเรายังไม่ได้ทำอะไรเลย สิ่งที่ยายยิ้มทำยิ่งใหญ่กว่าสิ่งมหัศจรรย์ของโลกตามที่รายการคนค้นคนได้พูดไว้ ต้องขอบคุณรายการนี้เป็นที่สุด ใครจะรู้ว่า ในป่าอันห่างไกลมีคนแก่ตัวเล็ก ๆ ที่มีหัวใจอันยิ่งใหญ่ขนาดนี้ ทำในสิ่งที่ยายยิ้มเชื่อ
"รักในหลวง พระราชินี ท่านเป็นพระเจ้าแผ่นดินท่านยังทำ ยายอยากทำได้แบบที่เขาแนะ ท่านไม่เห็น ผีสางเทวดาต้องเห็น ว่ายายทำจริงด้วยความจริงใจ"
"ทำฝาย หากเกินกำลังมันเกินอยู่แล้ว ถ้าไม่มีความพยายามทำไม่ได้หรอก"
"ถ้าวันนี้เราเหนื่อย กำลังหมด พรุ่งนี้แรงมันก็มีมาเองใหม่"
ยายยิ้มหญิงชราผู้ซึ่งไม่มีอะไรเลย แต่ไม่เคยรู้สึกว่าตัวเองขาดอะไรเลย ยายยิ้มผู้ซึ่งกินข้าวไม่เคยอิ่มท้องแม้แต่มื้อเดียว และเคยอดข้าวนานถึงเจ็ดวัน กลับนำเงินทั้งหมดที่ได้มาถวายพระ และเป็นผู้ให้อยู่ตลอดเวลา คนที่ไม่มีอะไรจะให้อะไรได้อย่างไร ยายยิ้มมีความหวังอยากให้แม้แต่ศพของแกเองเพื่อจะได้มีโอกาสเป็นอาจารย์ในที่สุด นั่นคือ ความหวังครั้งสุดท้ายของยายยิ้ม หญิงชราตัวเล็ก ๆ ในป่ากว้างที่เราขอกราบคารวะอย่างสุดหัวใจ
"เดินไปวัดไกลๆ ไม่ท้อหรอก เหนื่อยก็หยุด อยากไปเจอพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ เห็นแล้วชื่นใจ สุขใจ ใครจะว่านรก นี่คือสวรรค์ของยาย ทางสวรรค์มันรก ทางนรกมันเรียบ ไปนรกมันง่ายกว่าสวรรค์"
เหนือคำบรรยายใด ๆ ถึงเวลาถามตัวเองว่าที่ผ่านมาเราเรียนอะไรและเรารู้อะไร ห้องเรียนที่แท้จริงอยู่ที่ไหน ?
ปุณณภา งานสำเร็จ
๑๓ มีนาคม ๒๕๕๔